Moordzaken

Wat is moord?

Moord is het opzettelijk en met voorbedachten rade iemand van het leven beroven. Voorbedachte rade of voorbedachtheid is wanneer een persoon, voordat hij een strafbaar feit pleegde, de gelegenheid had om zich over dit strafbaar feit te bezinnen, maar dit vervolgens toch pleegde.

De wetgever heeft ervoor gekozen het begrip niet te definiëren. Er wordt aangenomen dat de voorbedachten rade aanwezig is wanneer de beslissing voorafgaand genomen is, ze overwogen werd en ze definitief werd. De voorbedachtheid is een (persoonlijke) verzwarende omstandigheid.

Soorten moord

• Seriemoord: drie of meer slachtoffers op verschillende tijdstippen doden
• Lustmoord: moord gepleegd vanuit seksuele motieven
• Roofmoord: moord gepleegd met als het slachtoffer te bestelen
• Sluipmoord: moord die erg stiekem of verraderlijk gebeurt

Wat kan men niet beschouwen als moord?

Alle rechtssystemen, zowel vroeger als nu, beschouwen moord als een zeer ernstige zaak en leggen daarvoor een zware straf op. Het begrip moord moet worden onderscheiden van:

• Dood door schuld: als iemand om het leven komt door verwijtbaar gedrag of nalatigheid, waarbij de dader niet bedoelde te doden
• Doodslag: het opzettelijk doden van iemand zonder voorbedachten rade
• Gekwalificeerde doodslag: dit is doodslag gecombineerd met een ander misdrijf (bijvoorbeeld een beroving, een roofmoord)
• Zelfmoord: als iemand zichzelf van het leven berooft
• Het doden uit noodweer: disproportionele noodweer is strafbaar, behalve indien direct volgend op een (poging tot) aanranding van lijf, eerbaarheid of goed, in welk geval de regelgeving omtrent noodweerexces een rol kan spelen
• Het doden op wettige wijze: moord door de politie, door soldaten in een oorlog of bij het voltrekken van een door een rechter opgelegde doodstraf

Het onderscheid tussen, en de reikwijdte van, deze uitzonderingen is niet altijd duidelijk. Zo komt het bij een rechtszaak regelmatig voor dat aanklager en verdediging het oneens zijn over het feit of er sprake was van moord of van doodslag. Het voltrekken van de doodstraf na een rechtszaak waar onvoldoende bewijs geleverd is, zal door veel mensen als moord worden beschouwd. Datzelfde geldt ook als iemand ter dood gebracht wordt zonder dat er een rechtszaak plaats heeft gevonden (standrechtelijke executie).